[ Pobierz całość w formacie PDF ]
umową z szatanem [ ... ] tajemną to sprawił. A zowiemy umowę tajemną. Kiedy kto przytomność i
pomoc szatańską myślą, abo sercem zezwala. Ktorym sposobem niezliczona prawie rzecz
zabobonów się dzieje, aczkolwiek różnie względem obrazy majestatu Bożego, ponieważ w jednej
sprawie może być więtsza obraza Boża niżeli w drugiej. W tym abowiem że pewien był
przywrócenia jemu zdrowia, i w tym że go tak miał długo nawiedzać, ile dni w chorobie przedtym
był, i że bez wzywania lekarstw przyrodzonych, jego według obietnice do zdrowia przywrócił, nie
tak podejrzanym, ale jaśnie postrzeżonym miałby być rozumiany, przynamniej dla tajemnej, jeśli nie
dla wyraznej z szatanem uczynionej umowy.
Czwarte lekarstwo (ktore może być znoszone, o którym Kanonistowie i niektorzy Theologowie
rozumieją) bywa nazwane próżne abo tylko zabobonne, bez wszelkiej umowy z szatanem, tak
wyraznej jako i tajemnej. Którego lekarstwa przywiedliśmy wyżej przykład o niewiastach, ktore w
kociełek nad ogniem z mlekiem zawiezszony biją, tym umysłem, żeby czarownica która krowom
mleko odjęła, była bita, aczkolwiek to ony czanią w imię szatańskie, abo też bez wyrażania jego.
Także też insze przykłady mogą być o tym przywiedzione. Abowiem podczas, gdy krowy tak
uczarowane na paszę wyganiają, chcą zaraz doświadczyć ktoraby była czarownica, tedy ubiory
męskie abo co nieczystego, na głowę abo grzbiet krowie kładą, co czynią pospolicie w święta
uroczyste, wyganiają tedy kijem krowę, podobno wspominając jako i wyzszej szatana, zaczym
krowa prosto bieży do domu czarownice, i z wielkim rykiem rogami bije we drzwi, co pewnie szatan
w krowie tak długo sprawuje, aż inszymi czarami uspokojony będzie.
W prawdzie i według namienionych Doktorów takowe rzeczy miałyby być znośne, wszakże są bez
odpłaty, nie tak jako niektorzy rozumieją. Ponieważ abowiem według Apostoła wszytko cokolwiek
mówimy abo czyniemy w imię P. naszego Jezusa Chrystusa czynić jesteśmy powinni: aczkolwiek
tam niemasz wyraznego wzywania szatana, wszakże bywa jego imienia wspomnienie. [ ... ] sam
upór, którym Bożej bojazni przepomina, Pana Boga obraża, przeto Pan Bóg dozwala takowych
rzeczy czynić szatanowi. Raczej tedy takowi ludzie mają być namawiani do pokuty, i napominani,
żeby takowych rzeczy zaniechali, a do lekarstw niżej opisanych mianowicie do używania wody i soli
święconej się udawali.
Toż mamy rozumieć i o tych, którym gdy bydlę jakie przez czary zdechnie, chcąc się wywiedzieć o
czarowniku: abo też jeśli z choroby przyrodzonej zdechło, abo z czarów, Idą na miejsce gdzie bydło
szyndują, i wziąwszy trzewa bydlęce wloką za sobą po ziemi aż do domu, których nie wnoszą
drzwiami, ale pod prog doł wykopawszy do kuchni wloką, a nałożywszy ogień, trzewa one na
roszcie położą, zaczym (jako nam wiadomość dały te które to czyniły) jako one trzewa pieką się i
goreją, tak wnętrzości czarownice gorącością, i boleścią wielką dręczone bywają. Przestrzegają
tedy ludzie takowi, żeby dom był mocno zamkniony, dla tego że czarownica dla boleści musi tam
wniść, i dla uśmierzenia onej boleści, wągiel z ognia porwać. I to też rzecz doświadczona, że gdy w
dom wniśdz nie mogły, tedy barzo gęstymi ciemnościami dom we wnątrz napełniły, i zwierzchu
obtoczyły, z wielkim trzęsieniem, i trzaskiem, że obalenia domu wszyscy się obawiali, jeśliby domu
nie otworzono. do tego się teżściągają doświadczenia niektóre. Abowiem pewni ludzie, chcąc
między wielkością białychgłow w kościele będących, poznać któreby z nich były czarownice, [ ... ]
tak więc czynią. W Niedzielę [ ... ] dziecinne trzewiki smalcem młodego wieprza smarują, i tak gdy
do kościoła wchodzą, czarownice z kościoła jak długo nie będą mogły wyniśdz, aż szpiegierze [_4_]
oni, abo sami wynidą, abo im wyniśdz wyraznie pozwolą. Toż się też dzieje przez słowa pewne,
ktorych tu pisać nie potrzeba żeby tego szatan nie oszukał. Urząd abowiem nie ma temu
dostatecznie wiary dawać, oprócz żeby ta osoba o czary była bardzo podejrzana, bo za taką
przyczyną szatan, ktory jest sztukmistrz mogłby wiele niewinnych osławić. Przeto ludzie raczej mają
być odwracani od takowej proby, i pokutę mają za to czynić, aczkolwiek podczas bywa znoszona.
Stąd pokazuje się odpowiedz na dowody, które zamykały, iż czary nie mają być leczone: zgoła się
abowiem nie godzi ich znosić, pierwszemi dwiema sposobami. Trzeciego lekarstwa acz prawo
dopuscza, jednak sędzia kościelny ma mieć pilne na to oko. Drudzy także, ktorzy się bawią tym,
żeby praca ludzka, od wiatrowi i gradowi w cale była zachowana, nie karania, ale zapłaty godni są.
Co i Antonius w Xiążce swej o różnicach kościelnego prawa i świeckiego przyznawa. Skąd pokazuje
się, iż dopuscza prawo dla zachowania w cale urodzajów, bydła, i wszelkich inszych przypadków,
pewnych ludzi, tym się I bawiących, nie tylko cierpieć, ale i nagradzać. Będzie tedy należało
sędziemu kościelnemu przestrzegać tego, jeśli że tylko według opisania prawa przeciwko gradom, i
wszelkim niepogodom, przystojnymi sposobami, jako niżej pokażemy, abo też niektorymi proznymi,
takowi ludzie postępują. I zatym, jeśliby to nie ponosiło żadnego wzgorszenia w wierze, cierpieć.
[ ... ]
Lekarstwo Kościelne przeciw latawcom
W rozdziałach części pierwszej wyliczyliśmy sposoby, których czarownice zażywać zwykły,
czarując ludzi, bydło, urodzaje, a osobliwie powiedzieliśmy, jako z swymi osobami postępować
zwykły, jako białegłowy proste i niewinne dla rozszerzania odstępstwa swego do siebie pociągają.
Jaki też jest sposób przystawania do odstępstwa ich, i czynienia przysięgi szatanowi jako też
niemowiątka, tak swoje własne, jako i cudze szatanom ofiarują, i jako z miejsca na miejsce bywają
przenoszone. Tych rzeczy i im podobnych, iż nie jest rzecz możliwa leczyć, jeno żeby takie
czarownice były wykorzenione, abo przynamniej srogim karaniem na przykład potomnym czasom
były dane: dla tego o takowych lekarstwach nie należy tu mowić, ale tam gdzie się postępek prawny
strony stracenia, i karania ich opisuje. Tu tylko opiszemy lekarstwa przęciwko ich skutkom
czarowniczym. A naprzód, jako ludzie uczarowni bywają leczeni. Potym jako bestye, naostatek,
jako urodzaje ziemskie od czarów bywają ochronione, i zachowane.
Co się tknie ludzi uczarowanych, ci napierwszy są ktorzy z szatanmi (latawcami ich pospolicie
zowiemy) cieleśnie obcują, i od nich przenagabanie mają. Takowi ludzie są trojacy. Jedni ktorzy się
[ Pobierz całość w formacie PDF ]