[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Bez wàtpienia w globalnym postmodernizmie Halla otwarte zostajà pewne moÝliwoÊci, sà one
jednak raczej kontrowane i ograniczane przez rosnàcà homogenizacj´ kultury globalnej. W rzeczy-
wistoÊci globalnà kultur´ mediów definiujà bowiem kolizje przeciwstawnych si" toÝsamoÊci i zróÝ-
nicowania, homogenicznoÊci i heterogenicznoÊci, globalnego i lokalnego mutujàcych ze sobà,
zderzajàcych si´, koegzystujàcych pokojowo lub tworzàcych nowe rodzaje symbiozy, jak w mot-
to MTV Latino, "àczàcym hiszpa’ski z angielskim: Chequenos! , czyli Check us out! . Globaliza-
cja oznacza hegemoni´ transnarodowego przemys"u kulturowego, w duÝej mierze ameryka’skie-
go, gdyÝ to produkcje z USA dominujà na Êwiatowym rynku filmowym, telewizyjnym, muzycznym
oraz rynku mody i w innych formach kultury. Odwo"ania do niejednorodnej natury globalnego
Êwiatowego postmodernizmu powinny wi´c uwzgl´dniaç przeciwstawne tendencje homogenizacji
i ujednolicania a wi´c tematy cz´sto poruszane przez Szko"´ Frankfurckà.
Keller / Marksizm kulturowy i cultural studies 133
Halla (1991) interesuje sytuacja, w której progresywna polityka reprezentacji jest projektowana
na pole globalnej ponowoczesnoÊci, jak gdyby to, co globalne by"o rzeczywiÊcie otwarte na mniej-
szoÊci i odmiennoÊç. W rzeczywistoÊci globalne strukturowane jest i kontrolowane przez dominu-
jàce si"y korporacyjne i pa’stwowe. Dost´p do Êrodków masowego przekazu przez g"osy opozycji
pozostaje utrudniony, czy wr´cz niemoÝliwy, gdyÝ kana"y publicznego dost´pu czy otwarte progra-
my finansowane przez pa’stwo, jak w Holandii, nie dzia"ajà na skal´ Êwiatowà. OczywiÊcie po wyj-
Êciu poza dominujàcà kultur´ mediów sytuacja wyglàda inaczej znajdziemy tu wi´cej pluralizmu,
róÝnorodnoÊci, otwartoÊci na nowe g"osy i mniejszoÊci, lecz takie kultury alternatywne trudno uznaç
za cz´Êç globalnego postmodernizmu, o którym pisze Hall. Hallowska wizja globalnej ponowocze-
snoÊci jest wi´c zbyt pozytywna, a jego optymizm powinno powÊciàgnàç spojrzenie krytyczne, roz-
wini´te przez Frankfurtczyków oraz wczesnà faz´ brytyjskich studiów kulturowych.
Postmodernistyczne cultural studies k"adà nacisk na opis doÊwiadcze’ i zjawisk powstajàcych
w obr´bie nowego modelu organizacji spo"ecznej. Szczególna uwaga zostaje poÊwi´cona aktyw-
noÊci odbiorców, alternatywnym odczytaniom, tekstom opozycyjnym, chwilom realizacji utopii
i tym podobnym, opisujàc epok´, w której jednostki sà szkolone do bycia coraz bardziej wyrobio-
nymi konsumentami mediów i w której majà dost´p do bardzo rozszerzonego wyboru materia"ów
kulturalnych, co koresponduje z nowym globalnym kapitalizmem transnarodowym, oferujàcym
konsumentom szerokà palet´ moÝliwoÊci wyboru, dost´p do nowych towarów i us"ug. W tym re-
Ýimie róÝnica jest tym, co si´ sprzedaje, a dowartoÊciowywane w teorii ponowoczesnej zróÝnico-
wanie, wieloÊç i heterogenicznoÊç opisujà namnoÝenie róÝnic i wieloÊci w nowym porzàdku spo-
"ecznym, opartym na mnoÝeniu pragnie’ i potrzeb konsumentów.
Hybrydowe formy kultury i toÝsamoÊci opisywane przez postmodernistów zajmujàcych si´
studiami kulturowymi odnoszà si´ do globalnego kapitalizmu z jego intensywnym przep"ywem pro-
duktów, kultury, ludzi oraz toÝsamoÊci w ramach nowej konfiguracji globalnego i lokalnego oraz
nowych form napi´ç i oporu (zob. Appadurai 1990; Cvetkovich, Kellner 1997). Nowe formy cultu-
ral studies "àczà tradycj´, w ramach której na Êwiecie powiela si´ struktura rozszerzajàcej si´
i shybrydyzowanej kultury globalnej, produkujàcej wi´cej zróÝnicowanych form studiów kulturo-
wych, z mnogoÊcià artyku"ów, ksiàÝek, konferencji i stron internetowych oraz prowadzonych na
ca"ym Êwiecie dyskusji. Od lat 80. do chwili obecnej róÝne modele studiów kulturowych rozsze-
rzy"y zakres wykorzystywanych teorii, obszarów i artefaktów, dostarczajàc bogatego, zróÝnicowa-
nego spektrum tradycji, poczàtkowo silnie zwiàzanych z marksizmem kulturowym, a póêniej roz-
wijajàcych ogromne zróÝnicowanie form. W krytycznych studiach kulturowych podkreÊlano, Ýe
polityka reprezentacji w analizach musi zawieraç poj´cia klasy, p"ci kulturowej (gender), rasy, po-
chodzenia, seksualnoÊci, narodu oraz innych wyznaczników toÝsamoÊci (zob. teksty zawarte
w zbiorze Durham, Kellner 2001).
Jak juÝ pisa"em, istniejà liczne zwiàzki pomi´dzy kluczowymi za"oÝeniami brytyjskich studiów
kulturowych i marksizmem kulturowym oraz szerokà gamà tradycji i pozycji, z których czerpià dzi-
siejsze cultural studies. W efekcie projekt studiów kulturowych jest zdecydowanie szerszy niÝ mó-
wi si´ o tym w niektórych wspó"czesnych opracowaniach, wiàÝàcych ten nurt wy"àcznie ze Szko-
"à Birmingham i jej nast´pcami. Istnieje bowiem wiele tradycji i modeli bada’ nad kulturà, poczàw-
szy od neomarksistowskich prac Lukácsa, Gramsciego, Blocha i Szko"y Frankfurckiej z lat 30.,
przez cultural studies w wydaniu feministycznym i psychoanalitycznym, po perspektyw´ semio-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]