[ Pobierz całość w formacie PDF ]
preferencję. Zdanie: słyszę, co mówisz" wydaje się bardziej sensowne niż widzę, co masz na
myśli", dopóki nie zdamy sobie sprawy, że nasz rozmówca interpretuje wypowiadane don
słowa za pośrednictwem konstruowanych w myśli obrazów. Zrozumiałe jest dla niego tylko to,
co widzi. Podczas dwudziestominutowej rozmowy może pojawić się wiele takich słów-kluczy
(zwróć uwagę, ze użyłem słowa wizualnego pojawić się", które zdradza, ze najbardziej
odpowiada mi interpretacja wzrokowa). W przypadku gdy jeden rodzaj zwrotów wyraznie
dominuje nad innymi, prawdopodobnie mamy do czynienia z preferencją określonego zmysłu.
Może się zdarzyć, ze zauważymy wiele słów i zwrotów, określających wrażenia dwojakiego
rodzaju (np. dotykowe i wzrokowe), natomiast trzeci zmysł będzie rażąco (zauważ, że
ponownie użyłem określenia wizualnego!) nieobecny. Niełatwo uzyskać stuprocentową
pewność co do własnych preferencji na podstawie używanych figur stylistycznych, o ile nie
wykona się tego ćwiczenia wspólnie z mną osobą.
Język
Poniżej znajdziesz listę słów i zwrotów, ilustrujących doznania zmysłowe Ma ona uzmysłowić
ci, jak powszechnie używane są te figury stylistyczne oraz służyć pomocą przy rozpoznawaniu
cudzych preferencji Jeżeli to brzmi zniechęcająco, wkrótce zobaczymy, jak możesz
wykorzystać zdobyte w ten sposób wiadomości, stosując je zarówno do siebie, jak i do innych
Słowa
" Wzrokowe: obraz, kolor, wygląd, wizja, oko, scena, wgląd, perspektywa, ostrość, wyobrażać,
odsłaniać, odzwierciedlać, rozjaśniać, zauważyć, widzieć, świecić, jasny, czarny, ciemny,
mglisty, wyrazny.
" Słuchowe: szum, pogłoski, harmonia, melodia, rytm, dzwięk, długość fal, dzwonie, chrząkać,
dyskutować, opowiadać, powiedzieć, słyszeć, pytać, wołać, komentować, cichy, głuchy, głośny.
" Kinestetyczne: kontakt, waga, nacisk, dotykać, pchać, drapać, ruszać, manipulować, chwytać,
trzeć, lepki, ciepły, zimny, twardy, solidny, ciężki, szorstki, gładki, namacalny
" Węchowe: pachnieć, wąchać, śmierdzieć, wonieć, stęchły, cuchnący, świeży
" Smakowe: smakować, żuć, przełykać, gryzć, słodki, kwaśny, gorzki,
" Neutralne (nie związane ze zmysłami) myśleć, wiedzieć, orientować się, rozumieć, zwracać
uwagę, tłumaczyć, decydować, uczyć się, zmieniać, rozpoznawać, pamiętać, ustalać.
Zwroty
" Wzrokowe widzę, co masz na myśli", obejrzyj się za siebie", pokaz mi", oko w oko",
przyjrzyjmy się bliżej", mgliste pojęcie", rzucić światło", wygląda na to, że "
" Słuchowe to niesłychane", trzymać język za zębami", być na cos głuchym", nadstawie
ucha", głośno i wyraznie", nadawać na tych samych falach"
" Kinestetyczne gruboskórny", złapać sens", odgrzewany argument", położyć na czymś
rękę", czuć w kościach", kiwnąć palcem", tknąć się czegoś", być w kontakcie", zachować
zimną krew"
26
" Węchowe i smakowe wywąchać cos", gorzka pigułka", cierpka uwaga", świeży jak
poranek", kwaśna mina", gładko przełknąć", kwestia smaku", krzywic się na coś".
Powyższy wykaz nie wyczerpuje językowych wskazówek systemu reprezentacji. Jeżeli jedna z
wymienionych kategorii wydaje ci się bliska i wyobrażasz sobie siebie, używającego
należących do niej słów, prawdopodobnie wskazuje ona twoje preferencje.
Język ciała
Słowa i zwroty nie są bynajmniej jedynym kluczem, umożliwiającym identyfikację cudzych
preferencji myślowych. Wzrokowiec" będzie mówił szybko, z uniesioną głową, a jego głos
przybierze wyższe tony niż głos osoby o preferencjach słuchowych, której wypowiedz jest
rytmiczna, oddech - regularny, a głos - wyrazny i dzwięczny. Ludzie, którzy mówią do siebie",
często przechylają głowę na jedną stronę, przejmując typową pozycję słuchacza, jakby
rozmawiali z kimś przez telefon. Kinestetycy mówią na ogół wolno, spokojnie, używając
głębszych tonów, z głową pochyloną do przodu Powyższe zasady" me zawsze okażą się
słuszne, jednak obserwując ludzi i porównując ich postawę i ton głosu do treści wypowiedzi,
zaczniesz zauważać, jak często ujawniają się te zależności. Możemy zatem stwierdzić, iż
oprócz werbalnych wskazówek systemu reprezentacji, czyli predykatów, istnieją również
wskazówki fizjologiczne, zawarte w mimice i gestach
Obrazy tworzone Obrazy przypominane
Dzwięki tworzone Dzwięki przypominane
Odczucia i wrażenia cielesne Dialog wewnętrzny
Schemat ruchów oczu
Ruchy oczu
27
Kolejnym kluczem, uważanym przez licznych adeptów NLP za najbardziej fascynujący, jest
sposób poruszania oczami podczas myślenia. Gdybym poprosił cię, byś sięgnął pamięcią do
wczesnych lat szkolnych i przypomniał sobie twarz twojej nauczycielki, prawdopodobnie
spojrzałbyś do góry i na lewo. Gdybym poprosił cię teraz, byś przypomniał sobie jej głos lub
dzwięk dzwonka na lekcję, zapewne skierowałbyś wzrok na lewo, tym razem jednak nie
podnosząc go i nie opuszczając. Gdybyś natomiast miał przypomnieć sobie, jak twoje dłonie
odczuwały dotyk pulpitu szkolnej ławki, drabinek w sali gimnastycznej lub jakiekolwiek inne
wrażenie kinestetyczne z przeszłości, bezwiednie spojrzałbyś w dół i na prawo. Rysunek na
stronie 51 ilustruje ruchy oczu, obserwowane u osoby stojącej naprzeciwko ciebie U osób lewo-
ręcznych schemat ten może być odwrócony.
Zróżnicowanie ruchów gałek ocznych związane jest z używaniem rożnych części mózgu w
procesie myślenia. Zjawisko to jest dokładnie zbadane przez naukowców i w literaturze
neurologicznej określane mianem bocznych ruchów oczu. W NLP znane jest ono pod nazwą
wzrokowych wskazówek systemu reprezentacji. Wraz z omówionymi wcześniej wskazówkami
werbalnymi i językiem ciała, pomagają nam one rozpoznać, który zmysł wykorzystywany jest
w procesie myślenia.
Załóżmy, ze musisz zastanowić się nad obrazem, który nie jest przechowywany w twojej
pamięci. Wywołując w myślach fantastyczne lub dziwaczne wizje, które sam konstruujesz,
będziesz prawdopodobnie nadal kierował spojrzenie lekko w gorę, lecz raczej w prawo niż w
lewo. Tworząc dzwięki, np. gdakanie wyimaginowanej kury w rytm twojej ulubionej melodii -
[ Pobierz całość w formacie PDF ]